ตำนาน วันสงกรานต์

Legend of Songkran Day ตำนานวันสงกรานต์  เป็นเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับประเพณีสงกรานต์ ซึ่งเป็นวันปีใหม่ไทยแบบดั้งเดิมที่มีความสำคัญในด้านวัฒนธรรมและความเชื่อของชาวไทย ตำนานนี้เล่าถึงการกำเนิดของประเพณีสงกรานต์ โดยเกี่ยวข้องกับเทพเจ้าและการเฉลิมฉลองปีใหม่

ตำนานนางสงกรานต์ และธรรมบาลกุมาร

ในอดีตกาล มีเศรษฐีคนหนึ่งชื่อว่า “ธรรมบาล” มีความตั้งใจที่จะมีบุตร แต่ไม่มีลูกแม้จะพยายามบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์และทำบุญมากมาย เศรษฐีจึงได้บนบานกับเทวดา จนกระทั่งมีบุตรชายผู้เฉลียวฉลาดชื่อว่า “ธรรมบาลกุมาร” ธรรมบาลกุมารเป็นผู้มีความรู้รอบด้าน โดยเฉพาะในเรื่องธรรมะ และสามารถท่องจำไตรปิฎกได้ตั้งแต่อายุ 7 ปี ความฉลาดของเขานี้ทำให้ ท้าวกบิลพรหม เทพเจ้าผู้มีความหยิ่งทะนง เกิดความสงสัยและต้องการลองภูมิธรรมบาลกุมาร

การท้าทายปัญหาธรรม

ท้าวกบิลพรหมลงมาท้าธรรมบาลกุมารตอบปัญหา 3 ข้อ โดยตั้งเงื่อนไขว่า:

1. หากธรรมบาลกุมารตอบได้ ท้าวกบิลพรหมจะมอบศีรษะของตนให้
2. หากตอบไม่ได้ ธรรมบาลกุมารต้องเสียชีวิต

คำถามทั้ง 3 ข้อคือ:

1. เช้าราศีอยู่ที่ใด?
2. เที่ยงราศีอยู่ที่ใด?
3. ค่ำราศีอยู่ที่ใด?

ธรรมบาลกุมารใช้เวลา 7 วันในการหาคำตอบ แต่เมื่อใกล้ถึงกำหนด เขาเกิดความกังวลใจ จึงไปนั่งพักใต้ต้นตาล และได้ยินนกอินทรีสองตัวสนทนากันเรื่องคำตอบของปัญหา

คำตอบของคำถามทั้ง 3 ข้อคือ:

1. เช้าราศีอยู่ที่หน้า (เพราะมนุษย์ล้างหน้าในตอนเช้า)
2. เที่ยงราศีอยู่ที่อก (เพราะมนุษย์เอาน้ำรดตัวเพื่อคลายร้อน)
3. ค่ำราศีอยู่ที่เท้า (เพราะมนุษย์ล้างเท้าก่อนนอน)

เมื่อถึงกำหนด ธรรมบาลกุมารสามารถตอบคำถามได้อย่างถูกต้อง ท้าวกบิลพรหมจำเป็นต้องมอบศีรษะของตนให้ตามสัญญา แต่ศีรษะของท้าวกบิลพรหมมีอิทธิฤทธิ์แรงกล้า หากตกถึงพื้นดิน จะทำให้ไฟลุกไหม้โลก หากโยนขึ้นฟ้า จะทำให้ฟ้าผ่าทุกที่ และหากโยนลงน้ำ จะทำให้น้ำเหือดแห้ง

การสร้างนางสงกรานต์

เพื่อป้องกันหายนะ ท้าวกบิลพรหมจึงสั่งให้ ธิดาทั้ง 7 คน ของเขา ซึ่งเรียกว่า “นางสงกรานต์” ผลัดกันนำศีรษะของเขาขึ้นมาบูชาและเวียนรอบเขาพระสุเมรุในแต่ละปี ธิดาทั้ง 7 คนเป็นตัวแทนของวันในสัปดาห์ และจะมีการผลัดเปลี่ยนกันดูแลศีรษะในวันสงกรานต์ของแต่ละปี ซึ่งทำให้เกิดตำนาน “นางสงกรานต์” ที่ประจำปีนั้นๆ

การเชื่อมโยงกับประเพณี วันสงกรานต์

• นางสงกรานต์แต่ละปีจะมีลักษณะและพาหนะที่แตกต่างกัน ซึ่งถูกนำมาใช้ทำนายฤกษ์ดีและฤกษ์ร้ายในปีนั้น
• การรดน้ำดำหัวและสรงน้ำพระถือเป็นการล้างสิ่งไม่ดี เพื่อเริ่มต้นปีใหม่อย่างบริสุทธิ์
• ประเพณีสงกรานต์ยังเป็นโอกาสที่คนไทยได้แสดงความกตัญญูต่อผู้ใหญ่และเชื่อมโยงความสัมพันธ์ในครอบครัว

สรุป

ตำนานวันสงกรานต์ สะท้อนถึงความเชื่อในเรื่องกรรมและผลของการกระทำ ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ และความเคารพต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ยังคงสืบทอดมาถึงปัจจุบัน ผ่านพิธีกรรมและการเฉลิมฉลองในประเพณีสงกรานต์ของไทย